Təhsilimizin məqsədi gənc nəslə, uşaqlara təhsil verib onları gələcəyə hazırlamaqdır
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri,
görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin zəngin nəzəri irsində və möhtəşəm
fəaliyyətində təhsil məsələləri xüsusi yer tutur. Ulu öndərimiz ölkənin
və xalqın taleyində, hərtərəfli tərəqqisində, uğurlar qazanmasında
təhsilin xüsusi rolunu, əhəmiyyətini həmişə nəzərə almış, yüksək
dəyərləndirmişdir. Dahi rəhbər deyirdi: “Hər bir dövlət əgər
istəyirsə ki, öz ölkəsinin inkişafını təmin etsin, öz millətinin
elmini, mədəniyyətini dünya standartlarına çatdırsın, o mütləq, hər
şeydən çox, təhsilə fikir verməlidir, təhsilin inkişafına səy
göstərməlidir, təhsil üçün bütün imkanları yaratmalıdır”. Ulu
öndərimiz həm təhsilin məzmunu, mahiyyəti, məqsədləri, səmərəli
təşkili, müəllim əməyinin şərəfi, şagirdlərin və tələbələrin vəzifələri
barədə dəyərli fikirlər söyləmiş, həm də Azərbaycan təhsilinin
hərtərəfli yüksəlişi qayğısına qalmış, illər bоyu bu sahədə böyük
inkişafa rəvac verən sistemli tədbirlər həyata keçirmişdir.
İstər Azərbaycana birinci, istərsə də
ikinci rəhbərliyi dövründə ümummilli lider Heydər Əliyev daim təhsilə,
tərbiyəyə strateji sahə kimi baxmış, Vətənin, xalqın tərəqqisində
оnların rоluna yüksək qiymət vermişdir. “Təhsil sahəsi xalqımızın bu günü, millətimizin, dövlətimizin gələcəyi üçün ən vacib bir sahədir”,
– deyən müdrik rəhbər Azərbaycan təhsilinin inkişafı naminə son dərəcə
böyük işlər görmüşdür. Böyük dövlət xadimi təhsilə yalnız savad, bilik
qazanmaq, elm öyrənmək imkanı kimi baxmamış, bütövlükdə, hər bir
insanın həyatını düzgün qurmasında, fəal vətəndaş mövqeyinin
formalaşmasında, cəmiyyətdə gedən tərəqqi prosesində yaxından iştirak
etməsində təhsilin mühüm rola malik olduğunu önə çəkərək demişdir: “Həyat böyük bir prosesdir. Bu prosesdə uğurla iştirak etmək üçün insan müasir tələblərə uyğun olan təhsilə malik olmalıdır”.
Ümumtəhsil məktəblərində qazanılan
biliklərin mahiyyətini, mündəricəsini yüksək qiymətləndirən ulu öndər
hər bir insanın həyat mövqeyinin formalaşmasında, cəmiyyətdə öz yerini
tutmasında orta təhsilin çox böyük əhəmiyyət daşıdığını vurğulamışdır.
Ulu öndərimizin aşağıdakı dəyərli fikirləri bu baxımdan səciyyəvidir: “İnsan
təhsilinin əsasını orta məktəbdə alır... Əgər onun fundamental, köklü
orta təhsili varsa, o, cəmiyyətdə özünə yer tapacaq, çalışacaq,
...cəmiyyətimizin şüurlu üzvü olacaqdır”. Bu mövzunun
davamı kimi qeyd edək ki, dahi rəhbərin orta təhsilin qarşısında duran
vəzifələrlə bağlı qiymətli tövsiyə və tapşırıqları da bütün zamanlar
üçün dəyərini saxlayan əsl fəaliyyət proqramıdır. Xalqımızın böyük oğlu
Heydər Əliyev tədris ocaqlarında, o cümlədən orta ümumtəhsil
məktəblərində şagirdlərin bütün müvafiq elmlər üzrə zəruri biliklərə
yiyələnməsini, onların seçdikləri gələcək ixtisaslara uyğun fənləri daha
dərindən öyrənməsini lazım bilmiş, bunlarla yanaşı, istisnasız olaraq
hər bir şagirdin mükəmməl bilməsi son dərəcə vacib olan fənləri də
ayrıca vurğulamışdır: “Bizim uşaqlarımız, gənclərimiz hər
bir fənni bilməlidirlər və xüsusən o fənlərdə ki, ixtisaslaşmaq istəyir,
onu daha da yaxşı bilməlidirlər... Amma orta məktəblər üçün bizim bir
neçə şərtlərimiz vardır, onları həyata keçirməlidirlər. Ana dilini
bilməlidirlər, ədəbiyyatımızı bilməlidirlər, bizim tariximizi
bilməlidirlər, bizim mədəniyyətimizi bilməlidirlər”. Bütün
bunlar isə təhsilin milli məzmununu müəyyənləşdirən çox mühüm faktorlar
kimi düşünülmüş, ciddi bir vəzifə olaraq qarşıya qoyulmuşdur. Təhsilin
məzmunca milli müstəqilliyimizin prinsiplərinə uyğunlaşdırılmasında
humanitar fənlərin, xüsusən Azərbaycan dilinin, tarixinin və
ədəbiyyatının tədrisinin mahiyyətcə yeniləşməsini də dahi rəhbər çоx
vacib şərt saymışdır. Bu da təsadüfi deyil. Çünki gələcəyin qurucuları
оlan yeni nəsillərin milli ideоlоgiyaya yiyələnməsi məktəbdən başlayır
və bu işin düzgün təşkili ölkə üçün həyati əhəmiyyətə malikdir. Оna görə
də ümummilli liderimiz tövsiyə edirdi: “Milli
ideоlоgiyamızı hər yerdə tətbiq etmək üçün məktəblərdə Azərbaycan
xalqının tarixinin tədrisinə çоx ciddi fikir vermək lazımdır.
Gənclərimiz öz tarixini, öz tarixi keçmişini gərək yaxşı bilsinlər”. Eyni
ciddi vəzifələri ulu öndər Azərbaycanın dövlət atributlarının, dilinin,
ədəbiyyatının, mədəniyyətinin öyrənilməsi sahələrinə də aid etmişdir.Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sоnra təhsilimizin milli əsaslar üzərində yenidən qurulması, əsl inkişafa qоvuşması da məhz Heydər Əliyev dühası sayəsində gerçəkləşmişdir. Ulu öndər müstəqil dövlətimizin təhsil sisteminin qarşısında duran böyük işlərə diqqəti yönəldərək deyirdi: “Bu gün biz Azərbaycanda bütün təhsilin – orta, texniki peşə, orta ixtisas məktəblərinin və ali məktəblərin işinin yaxşılaşdırılması sahəsində ciddi tədbirlər görməliyik. Mən hesab edirəm ki, bunlar həm qəbul olunacaq təhsil qanununda, həm də təhsil islahatı ilə əlaqədar qəbul ediləcək qanunda və qərarlarda öz əksini tapacaqdır”. Ümummilli lider haqlı olaraq vurğulayırdı ki: “İndi bizim təhsil sistemimiz müstəqil Azərbaycanın gələcək inkişafını təmin etməlidir. Bu yolda keçiriləcək islahatlar gərək müstəqil Azərbaycanın milli mənafelərinin inkişafına yönəldilsin”. Müstəqil Azərbaycanda həyata keçirilən təhsil islahatlarının, əsaslı yenidənqurmanın məram, məqsəd və vəzifələri ilə bağlı dahi rəhbərin qiymətli, konseptual fikirləri vardır: “Təhsil sistemində islahatların əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan təhsil sistemini dünya təhsil sisteminin standartlarına uyğunlaşdırsın ... On illərlə əldə etdiyimiz təhsil prinsipləri gözlənilməli və inkişaf etdirilməlidir. Əgər biz bu yolla gedəriksə, qısa bir zamanda Azərbaycanda təhsil sistemini dünya standartlarına çatdıra bilərik”.
Dahi rəhbər təhsil işçilərinə xitabən deyirdi: “Təhsilin özündə aparılan islahatlar çox vacibdir ... Mənim sizə tövsiyəm ondan ibarət olar ki, islahatları düşünülmüş qaydada aparasınız, formalizmə yol verməyəsiniz, Azərbaycanın milli ənənələrinin üstündən keçməyəsiniz. Bunlar, həqiqətən, həm Azərbaycan təhsilini dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin təhsili səviyyəsinə ardıcıl surətdə çatdırsın, həm də burada səhvlər buraxılmasın, mövcud yaxşı işlər pozulmasın”. Təhsil islahatlarının sistemli aparılması, bu zaman bütün gələcək nəticələrin təhlil edilib araşdırılması və nəzərə alınması da mühüm əhəmiyyət daşıyır. Təhsilimizin böyük bamisinin qeyd etdiyi kimi: “Biz təhsil sahəsində yeniləşmənin tərəfdarıyıq, dünya təcrübəsindən səmərəli istifadə eləməyi sizdən tələb edirik. Ancaq bu işlər gərək sistemli olsun. Bu işləri görərkən, qurarkən siz onların yaxın və uzaq zamanda nəticələrini mütləq nəzərə almalısınız”.
İslahatların zərurətdən doğması, təsadüfi xarakter daşımaması da vacib şərt kimi Heydər Əliyev təlimində lazımınca əsaslandırılmışdır: “Təhsil çox həssas sahədir. Burada cürbəcür kombinasiyalara, manipulyasiyalara ... yer ola bilməz ... Çalışmaq lazımdır ki, islahat islahatlar naminə aparılmasın, təhsil sistemimizi daha da təkmilləşdirmək, bu günün, gələcəyin tələblərinə daha da uyğunlaşdırmaq məqsədi daşısın”.Bu təhsil sisteminin nə qədər dəyərli olduğunu ondan görmək olar ki, Azərbaycanda yüksək savada, biliyə, ixtisasa, yüksək elmə malik insanlar var və onlar cəmiyyətin çox hissəsini təşkil edir. Əgər bunlar olmasaydı, Azərbaycanın iqtisadiyyatı belə güclü inkişaf edə bilməzdi. Bunlar olmasaydı, Azərbaycan elmi inkişaf edə bilməzdi. Bunlar olmasaydı, biz indi Azərbaycanı müstəqil dövlət kimi idarə edə bilməzdik. Onları qiymətləndirmək lazımdır və on illərlə əldə etdiyimiz nailiyyəti heç vaxt unutmamalıyıq.
Ulu öndərin tapşırığı əsasında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 26 aprel 1999-cu il tarixli Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında ümumi orta təhsilin dövlət standartının təsdiq edilməsi və buna uyğun olaraq, həyata keçirilən islahatlar təhsil sistemində mühüm yeniləşməyə rəvac vermişdir. Ümummilli liderin “Azərbaycan Respublikasında təhsil sahəsində islahatlar üzrə Dövlət Komissiyasının yaradılması haqqında” 30 mart 1998-ci il tarixli Sərəncamına uyğun olaraq, təhsil sektorunun bütün sahələrini əhatə edən islahatlar proqramı hazırlanmışdır. 15 iyun 1999-cu il tarixli Sərəncamla qəbul оlunmuş “Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində İslahat Prоqramı” bu sahədə hərtərəfli inkişafa geniş şərait yaradan qiymətli dövlət konsepsiyasıdır. Ulu öndərin “Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi haqqında” 23 iyun 2000-ci il tarixli Fərmanı da təhsil sektorunda müasir islahatlara, yenidənqurmaya geniş imkanlar açan mühüm tarixi sənəddir. “Azərbaycan Respublikasında ümumtəhsil məktəblərinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi haqqında” 4 oktyabr 2002-ci il tarixli Sərəncam da müdrik rəhbərin təhsilə göstərdiyi qayğının daha bir parlaq təzahürüdür.Təhsilin istehsalatla əlaqəsinə xüsusi diqqət yetirən xalqımızın böyük oğlu Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 23 avqust 1996-cı ildə “Azərbaycan Respublikasında peşə təhsilinin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında” Qərarın qəbulu və icrası da özünün müsbət nəticələrini verməkdədir.
Dövlət müstəqilliyinin xalqımıza bəxş etdiyi nemətlərdən biri də odur ki, biz artıq təhsil sistemimizi xalqımızın, millətimizin tarixinə, mənəviyyatına, ənənələrinə uyğun qururuq. Doğrudur, bu proses çox mürəkkəb prosesdir. Bu proses qısa müddətdə başa çata bilməyəcəkdir. Bu gün təhsil sahəsində çalışan bütün vətəndaşlara, müəllimlərə, təhsil müəssisələrinin rəhbərlərinə müraciət edərək xahiş edirəm ki, onlar tezliklə təhsil sistemində işlərin müstəqil Azərbaycanın prinsipləri əsasında qurulmasına nail olsunlar. Burada dərsliklərin dəyişilməsi, yeni dərsliklərin yaranması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bilirəm, bu, asan məsələ deyil. Bu, bir çox amillərlə bağlıdır, ondan asılıdır... Ancaq indi dərs alan uşaqlar, gənclər gərək mütləq və mütləq bizim yeni dərsliklər əsasında oxusunlar...
Bu gün əminliklə və qətiyyətlə bildiririk ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev milli quruculuq sahəsində böyük şəxsiyyət Heydər Əliyevin işləyib hazırladığı strateji xətti uğurla davam etdirir, Azərbaycanın davamlı inkişafına yönəlmiş proqram və layihələrin həyata keçirilməsini təmin etmişdir.
No comments:
Post a Comment